Przeciętnego Kowalskiego nie interesują plątaniny prawa podatkowego. Nie interesuje go paragon, czy faktura. Zwłaszcza, kiedy idzie na targowisko zakupić włoszczyznę. Jednak przedsiębiorcę już tak. W szczególności, kiedy zamierza zaopatrywać się w produkty rolne na sprzedaż. W takiej sytuacji może pojawić się mały problem, jeśli nasz przedsiębiorca trafi akurat na rolnika ryczałtowego…
Zwolnieni z podatku VAT
Rolnik ryczałtowy jest zwolniony z szeregu podatków, a jednym z nich jest podatek VAT. Oznacza to, że nie musi on prowadzić dokumentacji sprzedaży. Innymi słowy nie jest zobowiązany prawnie ani do wydawania paragonu, ani do wypisywania faktur. Co prawda, jeśli rolnik ryczałtowy postanowi otworzyć swój własny sklep poza miejscem uprawy, bądź hodowli, to niejako z automatu będzie musiał dokonywać ewidencji sprzedaży. Jednak jeśli swoje produkty sprzedaje w obrębie swego gospodarstwa, lub na targowiskach, to jest z tego zwolniony.
Za produkty rolnicze, które na tych zasadach rolnik ryczałtowy może sprzedawać uznaje się rośliny, lub ich części z własnej hodowli, czy zwierzęta (lub ich mięso) z własnego chowu, o ile nie zostały poddane przemysłowej obróbce.
Faktura VAT RR
Jako, iż rolnik ryczałtowy jest zwolniony z ewidencji sprzedaży, w momencie, gdy kupuje od niego podatnik prowadzący działalność gospodarczą obowiązek wystawienia faktury leży po stronie nabywcy. Ta wyjątkowa sytuacja wynika z art. 116 ust. 1 ustawy VAT. Zgodnie z ustawą nabywca zobowiązany jest w sytuacji zakupu towaru od rolnika ryczałtowego do wystawienia faktury w dwóch egzemplarzach, z czego oryginał trafia do rolnika.
Stosownym dokumentem jest w tym przypadku faktura VAT RR, która powinna zawierać następujące dane:
- imię i nazwisko, lub nazwę skróconą zarówno dostawcy, jak i nabywcy;
- numer PESEL, lub NIP zarówno dostawcy, jak i nabywcy;
- datę dokonania transakcji i datę wystawienia faktury i jej numer;
- nazwy produktów rolnych, będących przedmiotem sprzedaży;
- jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych;
- cenę jednostkową nabytego towaru;
- wartość łączną nabytych produktów rolnych;
- stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;
- kwotę zryczałtowanego zwrotu podatków od wartości nabytych towarów;
- wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;
- kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;
- Czytelne podpisy osób upoważnionych do wystawienia i otrzymania faktury.
Dostawca produktów rolnych powinien zamieścić na fakturze stosowne oświadczenie, co do zwolnienia z podatku o następującej treści: „Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Rachunek proszę
W niektórych sytuacjach może się zdarzyć, że konsument poprosi o wystawienie rachunku za nabyte produkty rolne. Art. 87 Ordynacji podatkowej określa wprost, że jeżeli z innych przepisów nie wynika obowiązek wystawiania faktury, to podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są zobowiązani na żądanie kupującego do wystawienia rachunku potwierdzającego dokonanie sprzedaży, lub wykonania usługi. Z tego obowiązku zwolnieni są jednak rolnicy ryczałtowi.
Jak zatem pogodzić ten „konflikt interesów”? Rolnik ryczałtowy nie ma ustawowego obowiązku wystawienia ani faktury, ani paragonu, ani rachunku. Jednak nie ma zakazu wystawienia takich dokumentów, a co za tym idzie nic, poza dobrą wolą rolnika, nie stoi na przeszkodzie, aby konsument swój rachunek otrzymał. W ostateczności pozostaje umowa cywilnoprawna, czyli umowa kupna-sprzedaży oparta na zasadach określonych przepisami (art. 535–art. 555) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego.
Sebastian
